Onze bijdrage vanavond tijdens “de raad besluit”.
Voorzitter. Voor ons ligt de begroting 2020. Bij de behandeling van de kadernota hebben wij als raad een aantal punten opgenomen. Deze zijn nu verwerkt in de begroting en de uitkomst is daar het gevolg van. Onvoorzien op dat moment was de verhoging van de afhandeling van afval. Deze valt fors hoger uit dan gepland en dat treft onze burgers. Afvalverwerking dient kostendekkend te zijn en dus is het een logisch maar financieel pijnlijk gevolg dat door deze hogere kosten de bijdrage van onze inwoners omhoog gaat. Om de stijgende kosten van afvalverwerking te compenseren zal er verder bezuinigd moeten worden en dat valt niet mee. Daar hebben we immers bij het vaststellen van de kaders al uitgebreid over nagedacht.
De financiële situatie van Etten-Leur is inderdaad verslechterd, zoals ook de algemene toelichting al aangeeft. En inderdaad, alle gemeenten worstelen met tekorten in het sociale domein en die zullen we in eerste instantie zelf moeten oplossen.
Het algemene beeld is naar onze mening zorgelijk. Met een algemene reserve van 7,3 miljoen, waarbij het negatief resultaat van 4,3 miljoen van de jaarrekening 2019 nog niet is onttrokken, is er nagenoeg geen vet meer op de botten. Wel is de solvabiliteitsratio en netto schuldquote van Etten-Leur gelukkig nog niet zo erg vergeleken met andere gemeenten. Men spreekt de wens uit om in de toekomst weer te gaan sparen en het “spaarpotje” weer aan te vullen, zo werd ons ook medegedeeld tijdens de raad luistert over dit onderwerp. Maar op dit moment vragen wij ons af waarvan dat zou moeten gebeuren.
De VVD mist een strategie om de kosten te beheersen van de Wmo en Jeugdhulp. Natuurlijk willen alle gemeenten preventief werken en naar de voorkant toe en integraal vanuit de 3D-taken. Maar daar zal toch ook een strategie gevormd moeten worden.
In de begroting missen wij ook transparantie over het minimabeleid in het algemeen. Het enige wat wij hier terug zien is dat het niveau gelijk wordt gesteld met de regio. Gemeenten hebben op dit terrein veel beleidsvrijheid, maar lopen steeds meer leeg op de minimaregelingen en bewindsvoering. De keuze voor het verrekenen van de kwijtschelding voor minima in de afvalstoffenheffing vinden wij dubieus. Deze zou in onze optiek via het minimabeleid moeten. Onder aan de streep geeft dit voor de inwoners hetzelfde resultaat maar het maakt de kosten voor minima wel transparanter.
In onze zoektocht om toch nog verder te besparen zien wij nog een paar mogelijkheden.
Het huis aan huis ophalen van plastic is een flinke kostenpost terwijl er in Etten-Leur nu al voldoende inleverpunten zijn. Iedereen komt immers wel eens bij een supermarkt o.i.d. Die zullen dan uiteraard wel vaker geleegd moeten worden, maar die kosten zullen aanmerkelijk lager zijn dan het huis aan huis ophalen. Mocht dat er toe leiden dat mensen dan minder plastic gaan scheiden, ze betalen er dan ook meer voor omdat ze de kliko vaker aanbieden.
Nu we allemaal wat in moeten leveren kunnen we de forse kosten van de NN wat ons betreft niet buiten beschouwing laten. Wij zouden de bijdrage van 3,3 mln die zij nu ontvangen voor de exploitatie ter discussie willen stellen. Enige tijd terug hebben we als raad een bijeenkomst van hen bijgewoond en misten daar de ambitie om meer op eigen krachten te varen. Een korting op de bijdrage zou wat ons betreft helpen meer ambitie te vragen en tegelijkertijd de verhoging van de bijdrage van onze inwoners beperken.
Daarnaast zien wij dat de KSE er EUR 55.000 bij krijgt omdat ze meer leerlingen huisvesten. Wij ontvangen hiervoor echter geen bijdragen van andere gemeenten maar huisvesten wel veel leerlingen van buiten de gemeente. Het is begrijpelijk dat de KSE er alles aan doet om zoveel mogelijk leerlingen aan te trekken en wij zijn er ook trots op dat de KSE deze regiofunctie vervult. Toch zouden we graag van de wethouder horen of hij mogelijkheden ziet om bij de andere gemeentes een bijdrage te vragen.
Ook lezen wij dat de inkomsten van het uitschrijven van boetes door BOA’s af zijn genomen. Het uitschrijven van boetes mag nooit een doel op zich zijn, maar als dat helpt om een einde te maken aan structurele problemen dan zou het wel een middel kunnen zijn. Zo zijn er al jaren veel klachten over parkeer- en rijgedrag rondom scholen. Een enkele keer komt een groepje BOA’s daar waarschuwingen uit delen maar dat heeft tot op heden geen veranderingen in gedrag met zich mee gebracht. Wellicht dat het dan toch zinvol wordt om daar boetes uit te gaan delen zodat het rondom scholen weer veilig en overzichtelijk wordt en tegelijkertijd extra inkomsten genereert. Het lijkt geen populaire maatregel maar wij hebben dit bij meerdere omwonenden en ouders van schoolgaande kinderen nagevraagd en die waren unaniem: beboeten.
Bij de raadsvergadering vorige week kwam het ook aan de orde: de raadsvergaderingen in de Van Goghkerk en de aanzienlijke kosten die dat met zich meebrengt. Laten we daar direct mee aan de slag gaan. Dat moet goedkoper kunnen, desnoods geprivatiseerd of we houden ook de raad besluit voorlopig gewoon in het BVC.
Voorzitter, het zijn slecht een aantal besparingen waarmee de totale verhoging niet ongedaan gemaakt kan worden, maar dat is ook logisch aangezien we zoals gezegd bij de behandeling van de kadernota al flink gesneden hadden. Als andere partijen ook nagedacht hebben over realistische mogelijkheden dan kunnen we wellicht nog een eind komen.
Tot slot willen wij ook positief vooruit kijken en hebben wij de hoop op termijn weer in staat te zijn te gaan sparen. Dat is nodig om vet op de botten te krijgen, maar zoals ook bij de raad debatteert vorige week maandag aan de orde kwam en wij al jaren roepen, we zouden op termijn graag een spoortunnel willen. We kunnen daarvoor niet alleen aankloppen bij Prorail en provincie, maar zullen zelf ook iets in moeten brengen. Als we niet gaan reserveren zullen we ook niets in te brengen hebben. Wij zouden daarom voor willen stellen om bij een toekomstig overschot een deel naar de algemene reserve te boeken, maar ook vast een deel te reserveren voor een spoortunnel.
Tot zover onze inbreng in de eerste termijn.